Dù bạn không làm việc trong ngành tài chính – kinh tế. Chắc hẳn bạn cũng đã từng nghe đến cụm từ cán cân thương mại (trade balance) rồi phải không? Đây được xem là bức tranh tổng thể liên quan đến toàn bộ ngành tài chính, ảnh hưởng trực tiếp đến xuất nhập khẩu. Sau đây chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về Trade balance – cán cân thương mại là gì. Mời các bạn cùng tham khảo nhé.
Trade balance là gì?
Trade balance là tên tiếng anh có nghĩa là cán cân thương mại điện tử. Trade balance phản ánh sự chênh lệch giữa xuất khẩu và nhập khẩu.
Có 03 trạng thái xảy ra trong trade balance là thặng dư, thâm hụt và cân bằng.
Trade balance còn được thể hiện thông qua xuất khẩu ròng ( Net export), đôi khi được viết tắt là NX.
Trade balance ngoài những mặt hàng hưu hình như nguyên liệu thô, sản phẩm nông nghiệp,…thì còn mặt hàng vô hình chính là dịch vụ.
Trade balance là một phần của news current account ( có thể hiểu là một báo cáo về tổng các loại nguồn thu của quốc gia).
Công thức tính cán cân thương mại chúng ta có như sau:
Cán cân thương mại = Giá trị xuất khẩu – Giá trị nhập khẩu
Trong đó:
- Giá trị nhập khẩu: là giá trị hàng hóa và dịch vụ được mua từ nước ngoài
- Giá trị xuất khẩu: là giá trị hàng hóa và dịch vụ được bán ra nước ngoài
Một trade balance tốt là một cán cân biểu thị giá trị xuất khẩu vượt quá giá trị nhập khẩu hay mức chênh lệch có giá trị dương.
Ngược lại một trade balance xấu là một trade balance có cán cân nghiêng về giá trị nhập khẩu. Mức chênh lệch giữa xuất khẩu và nhập khẩu đạt mức âm.
Tại Việt Nam Tổng cục Hải quan là cơ quan chịu trách nhiệm công bố cán cân thương mại.
Vai trò của trade balance
Đối với một quốc gia thực trạng của cán cân thương mại phản ánh rất nhiều điều trong đó tình hình kinh tế được nói lên trên cả. Dựa vào báo cáo cán cân thương mại là nhà lãnh đạo, nhà cầm quyền đưa ra những quyết định liên quan đến việc xuất nhập khẩu hay những quyết sách quan trọng liên quan đến kinh tế – tài chính.
Cán cân thương mại ( trade balance) phản ảnh tình trạng cung cầu tiền tệ của một quốc gia
Trade balance biểu hiện sự thay đổi tỷ giá hối đoái của đồng nội tệ so với đồng ngoại tệ. Khi một quốc gia đang thặng dư thì tổng giá trị các dòng ngoại tệ sẽ đổ về quốc gia đó nhiều hơn so với tổng giá trị ngoại tệ chảy ra. Kết quả là tỷ giá hối đoái các đồng nội tệ sẽ tăng và tỷ giá hối đoái của đồng ngoại tệ sẽ giảm.
Ngược lại nếu quốc gia đó lâm vào tình trạng thâm hụt thương mại thì đồng nội tệ cần được quy đổi sang đồng ngoại tệ để thực hiện các thanh toán quốc tế.
Cán cân thương mại phản ánh mức độ cạnh tranh trên thị trường của một quốc gia
Khi cán cân thương mại dương cho thấy quốc gia có sản phẩm chất lượng, chính sách ngoại giao tốt, có các chính sách điểu chỉnh nền kinh tế vĩ mô tốt, nhạy bén trên thị trường.
Trade balance được tất cả các nước quan tâm khi liên quan mật thiết giữa sản lượng trong nước, việc làm, cán cân đối ngoại.
Cán cân thương mại thể hiện mức tiết kiệm, đầu tư và thu nhập thực tế
Nếu cán cân thương mại thâm hụt sẽ biểu hiện mức chi của nước đó nhiều hơn mức thu và ngược lại.
Thực tế cho thấy cán cân thương mại sẽ được điểu chỉnh khi có sự nhạy bén để dự đoán tình hình thực tế của sự phát triển. Từ đó đề ra những giải pháp để hạn chế những tiêu cực từ thị trường.
Khi nhìn vào một cán cân thương mại của một nước nếu dương tất nhiên người dân lao động sẽ có mức thu nhập ổn định, từ đó đánh giá tổng quát chất lượng cuộc sống của người dân nước đó.
Những yếu tố ảnh hưởng đến cán cân thương mại (trade balance)
Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến cán cân thương mại. Một trong số đó có thể kể đến như:
- Giá cả sản phẩm tai nguồn gốc, tức tại quốc gia sản xuất ra sản phẩm đó
- Hợp đồng thương mại hay rào cản thương mại giữa các nước
- Tỷ giá thương mại
- Mức đánh thuế
- Các chu kì kinh tế trong nước hay nước ngoài
Để đánh giá mức độ của cán cân thương mại thì rất cần đến những báo cáo được nghiên cứu chính xác và đầy đủ. Đặc biệt hơn để xem xét đúng bản chất cán cân thương mại phụ thuộc rất lớn đến tỷ giá hối đoái và độ tin cậy của cơ sở dữ liệu.
Thâm hụt thương mại (trade deficit)
Thâm hụt thương mại (trade deficit) là biểu hiện nước đó đang có tỷ lệ nhuận cao hơn tỷ lệ xuất, còn gọi là nhập siêu. Lúc này dòng tiền nội địa đang chảy ra nước ngoài. Đây là biểu hiện của cán cân thương mại âm.
Nguyên nhân của thâm hụt thương mại chính là nguồn hàng hóa nội địa không đủ cung cấp cho người dân trong nước, bắt buộc chính phủ phải nhập hàng hóa từ những nước khác. Và đôi khi, nguyên nhân thâm hụt thương mại còn đến từ một vài nguyên nhân khác như: người dân nước đó có mức thu nhập cao, đủ số tiền dư giả để tự mua hàng hóa.
Tuy nhiên khi nói trên gốc độ chuyên ngành thì có 02 luồng nguyên nhân chính dẫn đến thâm hụt thương mại.Thứ nhất mức chi vượt quá xa mức thu. Thứ hai cấu trúc kinh tế bị phá vỡ.
Khi tìm hiểu về trade balance, chúng ta sẽ có cái nhìn khách quan, tổng thể hơn về tình hình kinh tế của quốc gia đó. Như vậy trên đây là những thông tin về Trade balance và sự tìm hiểu xoay xung quanh nó.
Tham khảo thêm
- Kinh doanh ngoại hối là gì? Những điều cơ bản cần biết
- Insider Trading là gì? Tìm hiểu hành vi giao dịch nội gián
Bài cùng chuyên mục
